Ερώτηση που συνυπέγραψε η Βουλευτής Καστοριάς κ. Μαρία Αντωνίου με θέμα: Παρακράτηση ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων για συμψηφισμό με οφειλές προς ΟΓΑ

Αθήνα, 11 Σεπτεμβρίου 2014

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τους κ.κ.Υπουργούς: Οικονομικών κ. Γκίκα Χαρδούβελη

                                        Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας κ.

                                        Ιωάννη Βρούτση

Θέμα: Παρακράτηση ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων για συμψηφισμό με οφειλές προς ΟΓΑ

Κύριε Υπουργέ,

Σύμφωνα με τον νόμο 4254/2014, και ειδικότερα με την υποπαράγραφο ΙΑ2, δίνεται η δυνατότητα στα ασφαλιστικά ταμεία να παρακρατούν οφειλές των ασφαλισμένων από τυχόν επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, επιχορηγήσεις και πάσης φύσεως πληρωμές που καταβάλλονται από το δημόσιο και τους φορείς του.

Σύμφωνα με εγκύκλιο που εστάλη από το Υπουργείο Εργασίας προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ, στις πληρωμές αυτές περιλαμβάνονται και οι άμεσες ενισχύσεις που καταβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας.

Πρόκειται κατά τη γνώμη μου για μία διασταλτική ερμηνεία της διάταξης του Νόμου, την οποία σε καμία περίπτωση δεν εγκρίναμε. Ο Νόμος αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε επιδοτήσεις «που καταβάλλονται από το Δημόσιο, τους φορείς του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. και Α.Ε. του δημοσίου τομέα». Ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν «καταβάλλει» τις ενισχύσεις στους αγρότες, αλλά μεσολαβεί, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Έλληνα αγρότη για την κατανομή των ενισχύσεων.

Πλην όμως, είναι γνωστό ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 28 του Κανονισμού 1782/2003, «οι ενισχύσεις στα πλαίσια των καθεστώτων στήριξης…καταβάλλονται στο ακέραιο στους δικαιούχους». Βεβαίως, πράγματι υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία μνημονεύεται στην εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με την οποία το κράτος μέλος μπορεί να προβαίνει σε συμψηφισμό. Θα ήθελα ωστόσο να επισημάνω ότι η εν λόγω νομολογία, η οποία ερμηνεύει τον παλαιότερο Κανονισμό 1765/1992 της ΕΟΚ, αν και ασφαλώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για την ομοιόμορφη ερμηνεία του Κανονισμού, δεν μπορεί να εξομοιωθεί με τη νομοθεσία.

Εξάλλου, παρόμοια ζητήματα είχαν ανακύψει με τον συμψηφισμό των αγροτικών ενισχύσεων με οφειλές, για παράδειγμα στον ΕΛΓΑ ή σε Τράπεζες. Σε αυτήν την περίπτωση είναι ξεκάθαρο ότι τέτοια παρακράτηση μέσω των τραπεζικών λογαριασμών των αγροτών μπορεί να γίνεται αποκλειστικά και μόνο με την έγγραφη συγκατάθεση του δικαιούχου. Μάλιστα, το ερώτημα είχε τεθεί στον τέως Επίτροπο Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Τσιόλος, ο οποίος απάντησε ότι κάθε απόφαση συμψηφισμού σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ανταποκρίνεται στο γράμμα και στο πνεύμα των κοινοτικών διατάξεων, διότι οι ενισχύσεις είναι για τους γεωργούς και όχι για οποιονδήποτε δημόσιο φορέα, είτε συλλέγει φόρους είτε συλλέγει οποιοδήποτε άλλο χρέος των αγροτών. Επεσήμανε δε ότι, κανονικά, τέτοιες αποφάσεις συμψηφισμού πρέπει να κοινοποιούνται εκ των προτέρων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Θα ήθελα δε να σας τονίσω ότι η ίδια η εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρει ότι η παρακράτηση «βρίσκει εφαρμογή και στις αντισταθμιστικές πληρωμές που καταβάλλονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων για την επίτευξη των στόχων της κοινής γεωργικής πολιτικής». Φοβούμαι ότι κανείς δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η βιωσιμότητα του ΟΓΑ αποτελεί στόχο της κοινής γεωργικής πολιτικής. Το γεγονός ότι 300.000 αγρότες έχουν οφειλές προς τον ΟΓΑ δεν ενδιαφέρει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την ενδιαφέρει όμως η πιθανότητα 300.000 Έλληνες αγρότες να χρεοκοπήσουν επειδή το δημόσιο θα προχωρήσει σε αναγκαστική δέσμευση της ενιαίας ενίσχυσης.

Κύριε Υπουργέ,

Όταν ψηφίσαμε τον νόμο 4254, είχαμε υπόψη μας να διευκολύνουμε τον αγρότη, όχι να του στερήσουμε στοιχειώδη μέσα επιβίωσης. Ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι ο νόμος περιλαμβάνει ευρωπαϊκές ενισχύσεις, η όποια παρακράτηση θα πρέπει να γίνεται αποκλειστικά και μόνο εφόσον υπάρχει η συγκατάθεση του αγρότη, όπως συμβαίνει με τον ΕΛΓΑ. Θα ήθελα δε να σας επισημάνω ότι εάν το δημόσιο αξιώσει την κατάσχεση, ουσιαστικά, της ενιαίας ενίσχυσης, έναντι οφειλών, ανοίγει ο ασκός του Αιόλου ώστε και ιδιώτες να διεκδικήσουν το ίδιο. Με άλλα λόγια, το κράτος θα παρακρατά τα χρήματα των αγροτών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι ιδιώτες θα κατάσχουν όσα χρήματα φτάσουν στις τράπεζες, μέσω της δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών και ο Έλληνας αγρότης, που πλέον έχει εναποθέσει τις τελευταίες του ελπίδες για επιβίωση στις ενισχύσεις που δικαιούται, θα χρεοκοπήσει.

Κύριε Υπουργέ,

Σήμερα 300.000 αγρότες απειλούνται να μείνουν χωρίς ασφάλιση, χωρίς σύνταξη, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ακόμα χειρότερα, ήδη σήμερα αγρότες με οφειλές προς τον ΟΓΑ που δεν μπορούν να πάρουν ασφαλιστική ενημερότητα, δεν μπορούν να εισπράξουν αποζημιώσεις και ενισχύσεις που έχουν ήδη κατατεθεί στους λογαριασμούς τους. Αντιλαμβάνεστε ότι κανένας αγρότης δεν περιέρχεται σκοπίμως σε αυτή τη θέση. Οι οφειλές έχουν διογκωθεί εξαιτίας αντικειμενικής αδυναμίας πληρωμής τους. Βεβαίως η βιωσιμότητα του ΟΓΑ πρέπει να διαφυλαχθεί, πλην όμως υπάρχουν άλλα μέσα που δεν περιλαμβάνουν ούτε δεσμεύσεις λογαριασμών, ούτε κατασχέσεις.

Ήδη με τον νόμο 4152/2013 θεσπίστηκε η ρύθμιση «Νέα Αρχή» για τους οφειλέτες του ΟΓΑ για ληξιπρόθεσμες οφειλές μέχρι τις 31/12/12 σε 48 δόσεις. Πρόσφατα, ψηφίσαμε τροπολογία που προβλέπει γενναία ρύθμιση των «κόκκινων» αγροτικών δανείων, της οποίας αναμένεται η ενεργοποίηση. Αυτό είναι αυτονόητο ότι θα βοηθήσει τους αγρότες να εξοικονομήσουν χρήματα ώστε να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τον ΟΓΑ. Αναμένεται επίσης νομοθετική πρωτοβουλία για νέα ρύθμιση οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, που θα καλύψει περισσότερους αγρότες. Επομένως είναι σαφής η βούληση της Κυβέρνησης να διευκολύνει τον αγροτικό κόσμο και να αποφευχθούν κατασχέσεις καταθέσεων και περιουσιών. 

Κατόπιν τούτων ερωτάται ο κύριος Υπουργός:

1. Προτίθεστε να αναστείλετε την εφαρμογή της υποπαραγράφου ΙΑ2 του νόμου 4254, ειδικά σε ό,τι αφορά τις οφειλές ασφαλισμένων προς τον ΟΓΑ, μέχρι την ολοκλήρωση της ψήφισης και την ενεργοποίηση όλων των νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν συνολικά την τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των αγροτών τόσο προς το δημόσιο, όσο και προς ιδιώτες;
2. Προτίθεστε να αποσύρετε την εγκύκλιο 29212/2081/29-08-2014, σύμφωνα με την οποία το δημόσιο μπορεί να παρακρατά αντισταθμιστικές πληρωμές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων;

3. Εάν επιμείνετε στη διασταλτική ερμηνεία του νόμου 4254, προτίθεστε να εκδώσετε νέα ερμηνευτική εγκύκλιο, στην οποία ρητά να αναφέρεται ότι οποιαδήποτε παρακράτηση από τις ευρωπαϊκές ενισχύσεις πρέπει να γίνεται με γραπτή συγκατάθεση του δικαιούχου;