Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων για το σχέδιο «ΑΘΗΝΑ»

Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,  κανένας δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι η ύπαρξη ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε μια περιοχή αποτελεί μοχλό ανάπτυξης πνευματικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και ασφαλώς σε καιρούς δημοσιονομικής κρίσης, όπως η σημερινή, είναι μια σημαντική οικονομική ανάσα. Όμως, η εποχή του υπουργού και του βουλευτή που μοίραζε τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ άκριτα και χωρίς κανένα σχεδιασμό παρήλθε ανεπιστρεπτί. Είναι προφανές ότι ο σχεδιασμός στην ανώτατη εκπαίδευση δεν μπορεί να γίνεται με κριτήρια ψηφοθηρικά, όπως δυστυχώς έγινε πολλές φορές στο παρελθόν. Από την άποψη αυτή το σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» έρχεται να εξορθολογήσει την υπάρχουσα σε πολλές περιπτώσεις στρεβλή κατάσταση.

Επιτρέψτε μου, όμως, να προχωρήσω σε ορισμένες παρατηρήσεις επί του σχεδίου, παρατηρήσεις αρχικά που αφορούν το κομμάτι της Δυτικής Μακεδονίας. Σε ό,τι αφορά το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας πρέπει να πω ότι το τελικό σχέδιο, που παρουσιάστηκε σήμερα, συρρικνώνει το Ίδρυμα, αφού τα τμήματά του μειώνονται από 18 σε 8 και μεταφέρει την έδρα της σχολής Διοίκησης και Οικονομίας στην Κοζάνη, ενώ στο αρχικό σχέδιο προβλεπόταν ως
έδρα η Καστοριά. Δεν θέλω να μιλήσω τοπικιστικά, αλλά εξακτίνωση του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας θα πρέπει να γίνει ισόρροπα σε όλες τις περιφερειακές ενότητες για να έχει μεγάλη ανάπτυξη και μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη.

Εδώ θα ήθελα να σας παρακαλέσω, όσον αφορά τη μεταβατικότητα του τμήματος Διεθνούς Εμπορίου και Διοίκησης που καταργούνται δια της συγχωνεύσεως, έτσι ώστε οι φοιτητές που επέλεξαν να συνεχίσουν και να αποφοιτήσουν από εκεί, και επέλεξαν να σπουδάσουν το συγκεκριμένο αντικείμενο, κάτι που έχουμε δει και προβλεφθεί στο σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» σε άλλες περιοχές.

Οφείλω βέβαια να πω ότι το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας έχει ίσως τη χειρότερη αντιμετώπιση από όλα τα ΤΕΙ της χώρας, ενώ σε επίπεδο εξωτερικής αξιολόγησης βρίσκεται σε πολύ υψηλή θέση. Και όλα αυτά σε μια περιφέρεια συνοριακή με τεράστια ανεργία και μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Την ίδια ώρα η κατάργηση του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με την ένταξη των τμημάτων του στο Αριστοτέλειο και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, θεωρώ ότι δεν βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση, αφού εκτός του ότι η Δυτική Μακεδονία παραμένει το μοναδικό γεωγραφικό διαμέρισμα της χώρας μας, χωρίς ΑΕΙ, την ίδια ώρα διαλύει ένα ίδρυμα, το οποίο είχε ανοδική πορεία, θετική αξιολόγηση και το είχε αγκαλιάσει η τοπική κοινωνία. Βέβαια, αν γίνεται για οικονομικούς λόγους ή λόγους σχεδιασμού, θέλω να σημειώσω, χωρίς φυσικά να θέλω να στοχοποιήσω, ότι την ίδια ώρα στο Αριστοτέλειο παραμένουν δύο τμήματα Επιστημών Φυσικής Αγωγής, ένα στη Θεσσαλονίκη και ένα στις Σέρρες, με 400 συνολικά εισακτέους. Αυτό δεν μου φαίνεται και πολύ λογικό, όταν μάλιστα οι προσλήψεις γυμναστών – και το γνωρίζω το θέμα – γίνονται με το σταγονόμετρο.

Εδώ να σημειώσω ότι το ίδιο συμβαίνει με αρκετά πανεπιστημιακά τμήματα που παράγουν αποφοίτους, οι οποίοι είτε μένουν άνεργοι είτε φεύγουν στο εξωτερικό. Αναρωτιέμαι μια χώρα δέκα εκατομμυρίων όπως η δική μας, πόσες ιατρικές, πόσες νομικές, πόσες καθηγητικές σχολές μπορεί να αντέξει, γιατί δεν βλέπω να καταργείται καμία.

Εδώ θέλω μια απάντησή σας, όσον αφορά το προεδρικό διάταγμα ιδρύσεως της Αρχιτεκτονικής Σχολής Καστοριάς, που όπως αναφέρεται και στη φιλοσοφία του σχεδίου «ΑΘΗΝΑ» είναι απόλυτα συνυφασμένο με την τοπική ιστορία και συνάδει με τη μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά σε βυζαντινά μνημεία της πόλης - κάτι ανάλογο της Φλωρεντίας, η οποία είναι παγκοσμίως γνωστή – και που έχουμε δαπανήσει ως χώρα 2,5 με 3 εκατομμύρια ευρώ για να είναι έτοιμες οι υποδομές στην Καστοριά.

Νομίζω ότι κάποια στιγμή ένα νέο σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» πρέπει να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση που ανέφερα προηγουμένως. Ένα σχέδιο που θα συνδέει την ανώτατη εκπαίδευση με την κοινωνία και τις ανάγκες της, πέρα από οποιαδήποτε κατεστημένα.

Μια άλλη παρατήρηση έχει να κάνει με τους καθηγητές και το διοικητικό προσωπικό των τμημάτων που καταργούνται ή συγχωνεύονται. Πρέπει να υπάρξει ρητή σχετική ρύθμιση στο προεδρικό διάταγμα για μετακίνηση μελών εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού ΤΕΙ, ΑΕΙ που καταργούνται, σε άλλα τμήματα με συναφές αντικείμενο. Αυτό έχει γίνει παλαιότερα με καταργήσεις τμημάτων, μπορεί να γίνει και τώρα, αφού όχι μόνο καταργούνται τμήματα, αλλά και κάποια αλλάζουν όνομα και ουσιαστικά πρόκειται για νέα τμήματα.

Τελειώνοντας, να προσθέσω ότι κάποια στιγμή πρέπει να οριστικοποιηθεί ο χάρτης της ανώτατης εκπαίδευσης και να την αφήσουμε να λειτουργήσει, να αναπτυχθεί και όχι κάθε τόσο να προχωράμε σε αλλαγές. Στα δημιουργούμενα τμήματα να μπουν κριτήρια, που αφορούν την παραγωγικότητα, την αξιολόγησή τους και την ανάπτυξή τους, έτσι ώστε να φτάσουμε κάποια στιγμή να έχουμε μια ανώτατη εκπαίδευση θωρακισμένη, ισχυρή, αξιόπιστη και αντάξια των πολιτών αυτής της χώρας.