Απάντηση στην ερώτηση που συνυπέγραψε η Βουλευτής Καστοριάς Μαρία Αντωνίου με θέμα: « Αξιοποίηση Ενωσιακών πόρων για επιδότηση εγκατάστασης αντιχαλαζικών δικτύων και αντιβροχικής μεμβράνης».

ΘΕΜΑ: « Αξιοποίηση Ενωσιακών πόρων για επιδότηση εγκατάστασης αντιχαλαζικών δικτύων και αντιβροχικής μεμβράνης»

ΣΧΕΤ: Η Ερώτηση 3263/ 2-10-2014

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 2342/1995 «Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛΓΑ καθορίζονται κάθε χρόνο τα επίγεια μέσα ενεργητικής προστασίας (αντιχαλαζικά δίχτυα και αντιβροχική μεμβράνη) που θα επιχορηγούνται από τον ΕΛΓΑ, το συνολικό ύψος της

επιχορήγησης, το ποσοστό της επιχορήγησης, το ανώτατο ποσό της επιχορήγησης κατά μονάδα επιχορηγούμενου μέσου, οι περιοχές και τα αντικείμενα που θα προστατεύονται, οι όροι και οι προϋποθέσεις επιχορήγησης, οι υποχρεώσεις των δικαιούχων και οι συνέπειες από τη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια και διαδικασία.»

Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι: « Το ύψος της επιχορήγησης του ΕΛΓΑ στη συνολική αξία αγοράς και εγκατάστασης μέσων ενεργητικής προστασίας καθορίζεται σε ποσοστό μέχρι εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) για επιχορηγήσεις προς τις αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις, τις αναγνωρισμένες ενδοσυνεταιριστικές ομάδες παραγωγών, τις νόμιμα συγκροτημένες ομάδες παραγωγών και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και σε ποσοστό μέχρι εξήντα τοις εκατό (60%) για επιχορηγήσεις προς τα φυσικά ή νόμιμα πρόσωπα που ορίζονται στο άρθρο 4 του ν. 1790/1988.»

Στο πλαίσιο αυτό, το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού ενέκρινε την επιχορήγηση αντιχαλαζικών δικτύων και συνδυαστικών εγκαταστάσεων αντιβροχικής μεμβράνης και αντιχαλαζικού δικτύου για το έτος 2014. Ειδικότερα, στην απόφαση περιλαμβάνονται επιχορηγήσεις εγκαταστάσεων αντιχαλαζικών δικτύων σε καλλιέργειες αμπελιών, κερασιάς, βερίκοκου, μήλων, ροδάκινων, αχλαδιών και ακτινιδίου.

Επισημαίνεται ότι, για πρώτη φορά η υποβολή αιτήσεων ένταξης στο πρόγραμμα μπορεί να γίνει καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος του προγράμματος μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014 και οι εγκρίσεις ένταξης των δικαιούχων στο πρόγραμμα θα γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το Δ.Σ. ύστερα από την αξιολόγηση των αιτήσεων από τις υπηρεσίες του ΕΛΓΑ.

Σύμφωνα με το Ν. 3877/2010 (ΦΕΚ 160/Α) « Σύστημα προστασίας  και ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας» στην ασφάλιση του ΕΛΓΑ υπάγονται συγκεκριμένα φυσικοί κίνδυνοι που μπορεί να προκαλέσουν άμεσες ζημιές στη φυτική και ζωική παραγωγή όπως παγετός, χαλάζι, ανεμοθύελλα, πλημμύρα, καύσωνας, χιόνι, υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις κ.λ.π. Επίσης στο ζωικό κεφάλαιο καλύπτονται και οι ζημιές που προκαλούνται σε αυτό από διάφορες παθήσεις.

Σημειώνεται ότι, οι ανωτέρω συγκεκριμένοι κίνδυνοι οι οποίοι έχουν ενταχθεί στην ασφάλιση του ΕΛΓΑ προσδιορίζονται κατόπιν διαχρονικού αποτελέσματος (επισημάνσεις, καταγραφές κ.λ.π.), ως ζημιογόνα αίτια, προκαλώντας ζημιές στη ζωική και φυτική παραγωγή.   

  Με την εφαρμογή της δήλωσης καλλιέργειας – εκτροφής ο ΕΛΓΑ για πρώτη φορά έχει αναλυτικά στοιχεία ανά είδος εκμετάλλευσης, ανά περιοχή, ανά ασφαλισμένο. Έτσι μετά από τέσσερα χρόνια εφαρμογής του νέου συστήματος και με στόχο τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου με την ένταξη νέων κινδύνων στους Κανονισμούς του ΕΛΓΑ και τη δικαιότερη κατανομή των εισφορών που αποτελούν κεντρικό στόχο της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ και της Διοίκησης του ΕΛΓΑ, το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού ύστερα από τη διενέργεια διαγωνισμού έχει αναθέσει την εκπόνηση αναλογιστικής μελέτης όπως προβλέπεται από τον Ν. 3877/2010. Η αναλογιστική μελέτη θα περιλαμβάνει:

α) Το ύψος των εισφορών,

β) τη διερεύνηση της δυνατότητας ένταξης στους θεσμικά ασφαλιζόμενους κινδύνους, της μερικής ή ολικής απώλειας της ηρτημένης παραγωγής ή της μειωμένης καρπόδεσης, λόγω συνδυασμού « λοιπών δυσμενών αιτιών» για τις δενδρώδεις καλλιέργειες,

γ) την υποχρεωτική ασφάλιση της κάλυψης της ηρτημένης παραγωγής από το ζημιογόνο αίτιο της πυρκαγιάς,

δ) την υποχρεωτική ή προαιρετική κάλυψη του κινδύνου του χαλαζιού στο στάδιο της ανθοφορίας των καρποφόρων δένδρων και

ε) την προαιρετική κάλυψη των ζημιών που προξενούνται από εντομολογικές προσβολές στην καλλιέργεια του βαμβακιού.

Ο χρόνος υλοποίησης του Έργου ορίζεται σε 4 μήνες από την ημερομηνία υπογραφής της Σύμβασης. Η όλη διαδικασία είναι σε εξέλιξη και ολοκληρώνεται τέλος Οκτωβρίου.

Παράλληλα έχει ξεκινήσει η διαδικασία της βελτίωσης των υπηρεσιών εξυπηρέτησης των γεωργών και των κτηνοτρόφων, με την συνεργασία του ΕΛΓΑ με την Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση. Συνεργασία που εκτός της εξυπηρέτησης των αγροτών θα βοηθήσει την επίσπευση καταβολής των κρατικών ενισχύσεων μέσω των Προγραμμάτων ΠΣΕΑ.

Ως γνωστόν, στα προγράμματα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων εντάσσονται οι ζημιές που προξενούνται σε γεωργοκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις (όπως φυτικό κεφάλαιο, πάγιο κ.λ.π.) από δυσμενείς καιρικές συνθήκες (θεομηνίες, ασθένειες κ.λ.π.) και ενισχύονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.     

Επιπρόσθετα επισημαίνεται ότι, στις άμεσες προτεραιότητες του ΥΠΑΑΤ είναι η αξιοποίηση των νέων ευκαιριών που δίνονται μέσω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2014-2020. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 υπάρχει στήριξη, μεταξύ άλλων, για την αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα και αντίστοιχα η ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δράσεων, δηλαδή μέτρων ενεργητικής προστασίας. Πιο συγκεκριμένα, το Μέτρο 5 «Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές και ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δράσεων» του υποβληθέντος Προγράμματος, περιλαμβάνει τα ακόλουθα Υπομέτρα:

o             Υπομέτρο 1: « Επενδύσεις σε προληπτικές δράσεις που αποσκοπούν στη μείωση των συνεπειών πιθανών φυσικών καταστροφών, δυσμενών κλιματικών φαινομένων και καταστροφικών συμβάντων» , στο οποίο οι επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες μπορούν υπό προϋποθέσεις να φτάσουν έως και το 100% σε περίπτωση δράσεων που υλοποιούνται από περισσότερους του ενός δικαιούχου. Στο παρόν Υπομέτρο έχει προταθεί η κατανομή 30 εκ. € ενωσιακής συμμετοχής.

o                   Υπομέτρο 2: « Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στη γεωργική παραγωγή και στο γεωργικό κεφάλαιο από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα» με προτεινόμενη ενωσιακή συμμετοχή, η οποία ανέρχεται στα 15 εκ. €.

Παράλληλα, προκειμένου να αντισταθμίζονται οι οικονομικές απώλειες γεωργών και κτηνοτρόφων από τις δυσμενείς κλιματικές αλλαγές, εισάγεται για πρώτη φορά ένα ειδικό πιλοτικό Μέτρο με προϋπολογισμό 10 εκ €, μπορεί να φτάσει τα 200 εκ € (άρθρο 37),  μετά την σύνταξη και κατάθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμπεριστατωμένης, μελέτης. Το Μέτρο 17 «Διαχείριση κινδύνου» αποσκοπεί στην ασφάλιση της γεωργικής παραγωγής, των καλλιεργειών, των ζώων και φυτών έναντι οικονομικών απωλειών των γεωργών από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα, ζωικές ή φυτικές ασθένειες, προσβολή από παράσιτα ή περιβαλλοντικό συμβάν. Στο πλαίσιο αυτό, διερευνάται και η δυνατότητα ενεργοποίησης πρόσθετων χρηματοδοτικών εργαλείων διαχείρισης κινδύνων, όπως ταμείο αλληλοβοήθειας για την καταβολή αποζημιώσεων (άρθρο 38), εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος (άρθρο 39), κ.λ.π.

Κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο πρόσφατα επανεντάχτηκε στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013 με 8 εκ. € δημόσια δαπάνη το Μέτρο 126 «Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές και εισαγωγή των κατάλληλων δράσεων πρόληψης», φορέας εφαρμογής του οποίου είναι ο ΕΛΓΑ. Οι προβλεπόμενες διαδικασίες για την υλοποίηση του Μέτρου, έχουν ξεκινήσει σε συνεργασία με τον ΕΛΓΑ , προκειμένου να εκδοθεί το θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει το αναφερόμενο Μέτρο και να αξιοποιηθούν οι αντίστοιχοι κοινοτικοί πόροι.

Οι ενισχύσεις αυτές διασφαλίζουν τη δυνατότητα των γεωργών και των κτηνοτρόφων, που επλήγησαν, να ανασυστήσουν τις εκμεταλλεύσεις τους και να παραμείνουν στις αγροτικές περιοχές της χώρας ζώντας αξιοπρεπώς και συνεχίζοντας την οικονομική τους δραστηριότητα.